رزق کریم (مسائل اقتصادی)

در مورد سیره آن حضرت در امر تولید نخست باید به فعالیتهای شخص ایشان که رونق‌بخش امر تولید بودند اشاره کرد.

جالب است که بدانیم آن حضرت برای مهارت‌آموزی و کسب تجربه در امر تولید ارزش زیادی قائل بوده‌اند؛ و مطابق اخبار متعدد در سال دوم هجری و پس از غزوه ذوالعشیرة، وقتی در منطقه یاد شده فرود آمدند، برای مشاهده شیوه کارگری و کشاورزی قبیله بنی‌مدلج، همراه با عمار یاسر در کنار نخلستانها حاضر شده و از شیوه کار کارگران دیدن کردند. این اقدام حضرت میتواند نشانه‌ای بر اهمیت مهارت‌آموزی و تجربه‌افزایی در امر تولید در نظر حضرت تلقی شود.

امام علی(علیه‌السّلام) خود نیز در میان ائمه(علیهم‌السّلام) بیشترین تلاش را در زمینه تولید محصولات کشاورزی داشته و با همتی مضاعف بدان مشغول بوده اند.

حضرت در دوره ۲۵ ساله دوری از منصب و حکومت چنان در امور اقتصادی مشغول بودند که نام ایشان در کتب تاریخی و روایی از این جهت زبان‌زد است. شواهد متعددی در منابع در این‌باره موجود است و یکی از نشانه‌های آن گستردگی محصولاتی است که بدست می‌آمد.  البته حضرت معمولاً خود به تنهایی مشغول کار نبودند و با برنامه‌ریزی و استفاده از نیروی کار مناسب، به آباد کردن زمین‌ها و کشت درخت و زراعت می‌پرداختند. همین امر سبب شده تا سیره آن حضرت در زمینه تولد مشحون از درسها برای تولیدکنندگانی باشد که امروزه به دنبال الگو گرفتن از مقتدای خویش هستند.

باید اشاره نمود که در سیره حضرت، مواردی نیز دیده میشود که به رغم عدم حضورشان در منصب و حکومت به خاطر پیشرفت جامعه و اصلاح امور مردم، نظرات راهگشایی را در زمینه مسائل اقتصادی ارائه می‌دادند. در نمونه‌ای که میتواند نشان از تلاش ایشان برای حمایت از تولیدکنندگان باشد، حضرت پس از فتح سواد عراق و کش و قوسهای به وجود آمده در مورد تقسیم زمینها میان مردم و قبائل، نظری مبنی بر رها کردن زمینها به عنوان سرمایه برای کشاورزان را طرح نمودند. موضوعی که با استقبال خلیفه وقت همراه شد و زمینها در اختیار کشاورزان و دهقانان قرار گرفت.

امام علی(علیه‌السّلام) در دوران حکومت نیز توجه جدی به امر تولید داشتند و همواره به دنبال حل موانع آن بودند. برای نمونه وقتی حضرت با خبر شدند که نهر آبی تخریب شده و باعث بیکاری کارگران و تعطیلی کار تولید محصولات کشاورزی شده، به مسئول آن ناحیه دستور دادند تا به این مشکل توجه کرده و با بررسیهای لازم از ضررهای این اتفاق برای مصالح کشور دارد، جلوگیری کند. بخشی از اقدامات حضرت برای رونق تولید مربوط به مقابله با سوداگران بود. برخی تلاش میکردند تا با ارائه جنس نامرغوب و همراه با غش و تقلب کالایی تهیه و در بازار عرضه کنند. حضرت با آنان به طور جدی و در موارد متعدد برخورد می‌نمود.

برخی تلاش میکردند تا با احتکار کالاها و بالا بردن قیمت آن، کسب ثروت نمایند. عملی که در کنار آسیبهای فراوان، به مرور موجب ناکام ماندن فعالیت تولیدکنندگان نیز میشد. حضرت در مقابل این افراد بخشنامه کلی برای کارگزارانش صادر کرده و تأکید نمودند که در برخورد با محتکران نباید هیچگونه اغماضی صورت گیرد. مطابق دستور ایشان سوداگران در امور اقتصادی باید تنبیه شده و کیفر کار خود را می‌دیدند.  همچنین میتوان به سیاستهای مالیاتی امام علی(علیه‌السّلام) توجه نمود و تأکیدی که حضرت در مدارا با تولیدکنندگان در این زمینه داشتند.  همه این موارد نشان میدهد که حکومت اسلامی موظف به حمایت از تولید و رفع موانع آن، در جهت رفاه هرچه بیشتر مردم است.

مطالعه بیشتردرآدرس ذیل

https://farsi.khamenei.ir/others-note?id=45612

#استاد_طاهرزاده :

?حضور تاریخی این انقلاب ، آن‌چنان توانا می‌باشد که بالاخره از این انحرافات با حکمت نایب الإمامیِ آیت اللّه خامنه‌ای عبور می‌کند.

?نمونه‌اش ظاهرشدن بستری است که امروزه شما شاهد محاکمه‌ی اختلاس‌کنندگان هستید.

?آیا با توجه به همین حکمت خاص ایشان نیست که می‌توان به آینده‌ای مبرّا از این اختلاس‌ها امیدوار بود و در دل آن معلوم کرد که جریان‌های به اصطلاح اصلاح‌طلبی چه اندازه به چهره‌ی این انقلاب ضربه زده‌اند؟

?و در همین راستا امثال آقای خوئینی‌ها و تاج‌زاده‌ها برای معلوم نشدن ضربه‌هایی که آن‌ها به انقلاب زده‌اند، سعی می‌کنند رهبر انقلاب را مقصر خطاهای خودشان قلمداد کنند.

?در حالی‌که هنر فوق‌العاده حکیمانه‌ی رهبر معظم انقلاب آن بود که این افراد برای ارائه‌ی خود و نظرات خود میدان کامل داشته باشند و همین امر موجب می‌شود که نتوانند مقصر امور را رهبر انقلاب بدانند و از آن طرف رهبر معظم انقلاب در آن حدّ که جهت کلّی انقلاب محفوظ بماند، بر امور نظارت داشتند و دارند.

?گاهي فقر سراغ انسان مي آيد - به جهت گناهان قبلي، و يا به جهت ابتلاء و امتحان انسان- اگر در هر دو حال حضور ربّ را در آن ببينيم، شيطان هيچ كاري نمي تواند بكند و اصلاً اين فقر، شما را آنچنان مضطرب نمي كند كه دست و پاي خود را گم كنيد و از تعادل در بندگي او خارج شويد.

⚫اين فقر همراه توجّه به ربّ است، ولي اگر يك مغازه داري به مشكلات اقتصادي افتاد و آن را بي رابطه با ربّ تحليل كرد، شيطان وارد تحليل هاي او خواهد شد و در نتيجه شروع به گران فروشي و دروغ بافي مي كند.

⚫ملاحظه كنيد شيطان از كجا وارد شد؟ از آن جايي كه آن مغازه دار #فقر را ديد، ولي تنبيه يا امتحان ربّ را نديد، فكر كرد خودش مي تواند كاري بكند و علل متوسط را - از جمله خودش را - اصل گرفت.
⚫بنا به فرمايش علامه(ره): «انسان ها با #زودباوريِ خود، تحت تأثير شيطان قرار مي گيرند»؛ چون به اصل و مبناي كارها و حوادث نظر نمي اندازند. علت هاي اصلي حوادث و مشكلات را همان علل متوسط مي دانند.

⚫انساني كه در هر حادثه اي- اعم از مثبت يا منفي- حضور حضرت ربّ العالمين را يافت، ديگر وسوسه هاي #شيطان بر او كارگر نيست؛ پس درست است كه همه عقل و فطرت دارند، ولي بعضي ها بي حوصلگي مي كنند و به پيام هاي عقل و فطرت بي محلي مي کنند و نگاهشان را در حوادث عالم به نقش ربّ العالمين نمي اندازند و در نتيجه شيطان در نقش دادن به اسباب و وسايل به نحو استقلالي، وارد تحليل ها و عمل آن ها مي شود، در حالي كه خداوند در قرآن دائم ما را متوجّه مي كند كه: «فَسُبْحانَ الَّذي بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَ اِلَيْهِ تُرْجَعُون»

⚫#ملکوت و باطن و اصل هر چيزي در قبضة حضرت حق است و همة حادثه ها هم به او ختم مي شود. حالا اگر ما از اين نكته بزرگ غفلت كرديم، عرصة فعاليت شيطان در جان ما باز مي شود. و بر عکس؛ وقتي ما متوجّه آية فوق شديم و چشم ما باز شد كه تمام جهان با همة فعل و انفعالات در قبضة حق است و هيچ علّتي در تأثير استقلال ندارد، هيچ علّتي از عللِ متوسط، حجاب حضور و تأثير حضرت ربّ العالمين نخواهد شد و لذا كار شيطان ديگر در انديشه ها كارگر نيست و ديگر تسلّطي بر ما نخواهد داشت.

⚫هر گناهي كه انسان مرتكب شود، ريشه اش در اين است كه ابتدا شخص و يا چيزي را به نحو استقلالي نگاه كرده و از حضور ربّ در آن صحنه غفلت كرده است و لذا شيطان جاي حضور ربّ را در قلب او گرفته و چيز ديگري را جاي ربّ او قرار مي دهد و به سوي باطل دعوتش كرده و نگاهش را به آن چيز، تبديل به نگاهي #باطل مي کند.

⚫انسان ميل به #گناه پيدا مي كند چون مي خواهد از طريق #گناه يكي از خلأهاي خود را جبران كند، و از طريق وسوسة #شيطان آن گناه را وسيلة جبران آن خلأ مي بيند و فراموش مي كند كه همان ربّي كه اين خلأ را در تو گذاشته، راه جبران آن را از طريق اِعمال ربوبيت خودش برايت گذارده است، چون #ربّ تو است و مي خواهد تو را بپروراند. تو ربّ اصلي خود را نديدي و لذا راه گناه در پيش گرفتي و در نتيجه از ربّ العالمين بيشتر دور شدي

منبع:کتاب هدف حیات زمینی آدم

?برشی از کتاب شرح صدر

?کنار درِ اتاق ایستاد و آن‌قدر تعجب کرده بود که حتی یادش رفت سلام کند:
- تو را به خدا قسم، آیا شما محمدباقر صدر هستید؟
شهید صدر با لبخند گفت: «بله، بفرمایید. خوش آمدید».
_ باورکردنی نیست!
برای بار دوم و سوم سؤالش را تکرار کرد و شهید صدر همان جواب را داد. هنوز مطمئن نشده بود و دقیق‌تر پرسید: «آیا شما همان صدری هستید که «اقتصادنا» و «فلسفتنا» را نوشته؟»
شهید صدر گفت: «بله. بفرمایید».

دکتر فنجری گفت: «جناب شیخ! کتاب‌های شما در عمق و دقت علمی و محتوای فکری بسیار برجسته است و شگفتی من و تعداد زیادی از دوستانم را که اساتید دانشگاه هستند برانگیخته است. یکی از آنها اندیشمند فرانسوی روژه گارودی است که او نیز مشتاق زیارت شماست. می‌خواستم بدانم که شما کجا و در کدام‌یک از دانشگاه‌های دنیا درس خوانده‌اید؟»

شهید صدر گفت: «من در هیچ‌یک از دانشگاه‌های موردنظر شما درس نخوانده‌ام؛ نه در عراق و نه جای دیگر. بلکه من اساساً در طول زندگی‌ام به‌جز دو بار از عراق خارج نشدم؛ یک بار برای ادای مراسم حج به خانه خدا رفتم و بار دیگر برای دیدار برخی از اقوام به لبنان سفر کردم».
ـ پس کجا درس خوانده‌اید؟
شهید صدر: در مساجد. اینجا در نجف، طلاب و علما در مساجد درس می‌خوانند.
دکتر فنجری که از این پاسخ شهید صدر شگفت‌زده شده بود گفت: «به خدا سوگند مساجد نجف، از همۀ دانشگاه‌های اروپا برتر است».

پ.ن: دکتر شوقی فنجری مشاور اقتصادی انورسادات (رئیس‌جمهور مصر) بود و در چند دانشگاه جهان اقتصاد تدریس می‌کرد.

? شرح صدر، ص۶٩

?«وَ حِفْظُ مَا فِي يَدَيْكَ أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ طَلَبِ مَا فِي يَدَيْ غَيْرِكَ»

?حفظ آن چه كه در دستان توست براي من دوست داشتني تر است نسبت به اين كه آن چه در دست ديگران است طالب باشي.

♦️ حضرت؛ روحيه ي غنا و بي نيازي از غير خدا را اين گونه در جان ما پايه گذاري مي کنند تا بتوانيم نظرمان را به غنيّ مطلق بيندازيم.

✅ غنا براي ما يك صفت نسبي است به طوري که همواره از جهتي غني هستيم و از جهتي فقير، اما غناي خداوند غناي ذاتي است. انسان در ذات خود عين نياز است پس هر چيزي را که تصور کند به زعم خود مي تواند به وسيله ي آن فقر ذاتي اش را برطرف کند، مي خواهد، غافل از اين که فقر ذاتي را با اتصال به غني بالذّات مي توان برطرف کرد، پس انسان حقيقتاً محتاج به غني مطلق است نه محتاج به آنچه در دست مردم است.

?ما فقط يك احتياج حقيقي داريم و آن اين كه از خدا محروم نباشيم، چون او غني مطلق است. بقيه غناها نسبي است، به طوري که ممکن است چيزي براي کسي عامل رفع احتياج باشد و براي ديگري چنين نباشد.

?مثلاً اگر در قوم و ملتي كفش پوشيدن معني نداشته باشد و همه بدون کفش باشند ديگر نداشتن کفش فقر به حساب نمي آيد.

✅بنابراين؛ فقري كه هرکس نسبت به ديگري احساس مي کند فقر حقيقي نيست. فقر حقيقي، فقري است که هرکس نسبت به خدا دارد

منبع:کتاب فرزندم اینچنین باید بود

#استادطاهرزاده