رزق کریم (مسائل اقتصادی)

در مورد سیره آن حضرت در امر تولید نخست باید به فعالیتهای شخص ایشان که رونق‌بخش امر تولید بودند اشاره کرد.

جالب است که بدانیم آن حضرت برای مهارت‌آموزی و کسب تجربه در امر تولید ارزش زیادی قائل بوده‌اند؛ و مطابق اخبار متعدد در سال دوم هجری و پس از غزوه ذوالعشیرة، وقتی در منطقه یاد شده فرود آمدند، برای مشاهده شیوه کارگری و کشاورزی قبیله بنی‌مدلج، همراه با عمار یاسر در کنار نخلستانها حاضر شده و از شیوه کار کارگران دیدن کردند. این اقدام حضرت میتواند نشانه‌ای بر اهمیت مهارت‌آموزی و تجربه‌افزایی در امر تولید در نظر حضرت تلقی شود.

امام علی(علیه‌السّلام) خود نیز در میان ائمه(علیهم‌السّلام) بیشترین تلاش را در زمینه تولید محصولات کشاورزی داشته و با همتی مضاعف بدان مشغول بوده اند.

حضرت در دوره ۲۵ ساله دوری از منصب و حکومت چنان در امور اقتصادی مشغول بودند که نام ایشان در کتب تاریخی و روایی از این جهت زبان‌زد است. شواهد متعددی در منابع در این‌باره موجود است و یکی از نشانه‌های آن گستردگی محصولاتی است که بدست می‌آمد.  البته حضرت معمولاً خود به تنهایی مشغول کار نبودند و با برنامه‌ریزی و استفاده از نیروی کار مناسب، به آباد کردن زمین‌ها و کشت درخت و زراعت می‌پرداختند. همین امر سبب شده تا سیره آن حضرت در زمینه تولد مشحون از درسها برای تولیدکنندگانی باشد که امروزه به دنبال الگو گرفتن از مقتدای خویش هستند.

باید اشاره نمود که در سیره حضرت، مواردی نیز دیده میشود که به رغم عدم حضورشان در منصب و حکومت به خاطر پیشرفت جامعه و اصلاح امور مردم، نظرات راهگشایی را در زمینه مسائل اقتصادی ارائه می‌دادند. در نمونه‌ای که میتواند نشان از تلاش ایشان برای حمایت از تولیدکنندگان باشد، حضرت پس از فتح سواد عراق و کش و قوسهای به وجود آمده در مورد تقسیم زمینها میان مردم و قبائل، نظری مبنی بر رها کردن زمینها به عنوان سرمایه برای کشاورزان را طرح نمودند. موضوعی که با استقبال خلیفه وقت همراه شد و زمینها در اختیار کشاورزان و دهقانان قرار گرفت.

امام علی(علیه‌السّلام) در دوران حکومت نیز توجه جدی به امر تولید داشتند و همواره به دنبال حل موانع آن بودند. برای نمونه وقتی حضرت با خبر شدند که نهر آبی تخریب شده و باعث بیکاری کارگران و تعطیلی کار تولید محصولات کشاورزی شده، به مسئول آن ناحیه دستور دادند تا به این مشکل توجه کرده و با بررسیهای لازم از ضررهای این اتفاق برای مصالح کشور دارد، جلوگیری کند. بخشی از اقدامات حضرت برای رونق تولید مربوط به مقابله با سوداگران بود. برخی تلاش میکردند تا با ارائه جنس نامرغوب و همراه با غش و تقلب کالایی تهیه و در بازار عرضه کنند. حضرت با آنان به طور جدی و در موارد متعدد برخورد می‌نمود.

برخی تلاش میکردند تا با احتکار کالاها و بالا بردن قیمت آن، کسب ثروت نمایند. عملی که در کنار آسیبهای فراوان، به مرور موجب ناکام ماندن فعالیت تولیدکنندگان نیز میشد. حضرت در مقابل این افراد بخشنامه کلی برای کارگزارانش صادر کرده و تأکید نمودند که در برخورد با محتکران نباید هیچگونه اغماضی صورت گیرد. مطابق دستور ایشان سوداگران در امور اقتصادی باید تنبیه شده و کیفر کار خود را می‌دیدند.  همچنین میتوان به سیاستهای مالیاتی امام علی(علیه‌السّلام) توجه نمود و تأکیدی که حضرت در مدارا با تولیدکنندگان در این زمینه داشتند.  همه این موارد نشان میدهد که حکومت اسلامی موظف به حمایت از تولید و رفع موانع آن، در جهت رفاه هرچه بیشتر مردم است.

مطالعه بیشتردرآدرس ذیل

https://farsi.khamenei.ir/others-note?id=45612