رزق کریم (مسائل اقتصادی)

?نقش اخلاق در نظريه‌هاي اقتصادي (قسمت1)

?احمدحسين شريفي، عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) قم:

?دربارة اينکه #نظريه‌هاي_اقتصادي به شدت متأثر از #نظام‌_ارزشي و #اخلاقي نظريه‌پردازان است، کتاب‌هاي تحقيقي فراواني نوشته شده است. البته همانطور که ما در کتاب مباني #علوم_انساني_اسلامي نشان داده‌ايم اين سخن هرگز به معناي پذيرش نسبيت مذموم در علوم انساني نيست؛ بلکه نشان دهندة آن است که اگر نظام ارزشي و اخلاقي نظريه‌پرداز، نظامي نادقيق، ناصحيح و احياناً‌ انحرافي باشد، نظريه‌هاي علمي او (در اينجا نظريه‌هاي اقتصادي) او نيز نادقيق، ناصحيح و انحرافي خواهند بود.

?براي آشنایی بيشتر با ديدگاه انديشمندان غربي دربارة نقش #اخلاق در #اقتصاد علاقه‌مندان مي‌توانند به منابع زير مراجعه کنند:

1️⃣ #آمارتيا_سن، از انديشمندان بسيار مشهور اقتصاد در کتابي با عنوان (On Ethics and Economics؛ دربارة ‌اخلاق و اقتصاد) که توسط جناب حسن فشارکي با عنوان «اخلاق و اقتصاد» ترجمه شده است، به تبيين بار ارزشي رفاه و عقلانيت اقتصادي و تشريح نقش ارزش‌ها در اقتصاد پرداخته است.

2️⃣ #کمپل و #راس،‌ دو محقق مشهور اقتصاد، در مقاله‌اي با عنوان (The Utilitarianism of Adam Smith’s policy Advice؛ سودگرايي سياست توصيه‌اي #آدام‌_اسميت) تلاش کرده‌اند نشان دهند که نظرية ارزشی حاکم بر اقتصاد سياستي آدام اسميت، نظرية #سودگرايي يا فايده‌گرايي بوده است؛ يعني همه توصيه‌هاي اقتصادي آدام اسميت بر پاية پذيرش اين مبناي ارزش‌داوري است که ملاک خير و خوبي عبارت است از «بيشترين خير و خوبي براي بيشترين افراد» يعني هر کاري که بيشترين خير را براي بيشترين افراد جامعه داشته باشد، از نظر اخلاقي خوب است.

3️⃣ #پترسون و #ديويس در نوشتاري (1999)با عنوان (Consequences, Rights and Virtues: Ethical Foundations for Applied Economics) نشان داده‌اند که تحليل‌هاي اقتصادي و به طور کلي اقتصاد کاربردي به شدت متأثر از نظام ارزشي و اخلاقي تحليل‌گران است. يعني تحليل‌گران اقتصادي با تکيه بر مباني ارزشي و اخلاقي خودشان به تحليل و تبيين و توصيف مسائل اقتصادي مي‌پردازند.

4️⃣ و بالاخره اينکه #دانيل_هاسمن و #مايکل_مک‌فرسون در کتابي با عنوان (Economic Analysis, Moral Philosophy, and Public Policy؛ تحليل اقتصادي، فلسفه اخلاق و سياست عمومي) نشان داده‌اند که چه ارتباطي ميان ملاک ارزش‌داوري و سياست‌گذاري‌هاي اخلاقي و همچنين تحليل‌هاي اقتصادي وجود دارد. نشان داده‌اند که رابطه‌اي تنگاتنگ ميان نظريه‌هاي موجود در علم اقتصاد و نظريه‌هاي اخلاق هنجاري وجود دارد.

?توجه:درج مطالب غیراز بیانات امام خمینی وامام خامنه ای صرفا جهت آگاهی مخاطبین است ونه تأیید ونه رد می شود?