فقر مردم، تقصیر فرمانروایان است۲
ممکن است شما بگویید مثلاً در امریکا یا انگلیس به نسبت جمعیت این کشورها فقیر وجود ندارد. این را نباید حساب کرد؛ باید نگاه کرد که دولت انگلیس در شبهقارهی هند چقدر فقیر ایجاد کرده؛ یا فلان دولتی که استعمار آفریقا یا امریکای لاتین را داشته، آنجا چقدر فقر ایجاد کرده؛ یا امروز امریکا با سعهی نفوذ اقتصادییی که در تمام دنیا دارد، چقدر فقر و گرسنگی و محرومیت در دنیا ایجاد کرده است. ملاک، اینهاست. البته در خود این کشورها هم فقر و فقیر و فاصلهی طبقاتیِ بسیار زیاد وجود دارد؛ اصلاً شگفتآور است. گاهی در آمارهای ما متأسفانه چیزهای بیربطِ سادهلوحانهی کوتهبینانهیی دیده میشود که مثلاً شکاف اقتصادی کشور ما از امریکا یا از فلانجا بیشتر است؛ اینها حرفهای ناشی از ندانستن و جهلِ به واقعیتهاست؛ اصلاً از واقعیتها اطلاع ندارند. نخیر، درهی اقتصادی در کشورهای سرمایهداری، وحشتناک و فوق تصور و از همه جای دنیا بیشتر است. علاوه بر این، آنها را نباید در خود آن کشورها مقایسه کرد؛ بلکه باید در همهی دنیا محاسبه کرد؛ چون دامنهی نفوذ و اقتدار و حرکت اینها در همهی دنیاست. ما فعلاً نمیخواهیم در مسائل جهانی و بینالمللی وارد شویم؛ خودمان را محاسبه کنیم. اگر میخواهیم دنیا آباد شود، باید خودمان را کنترل کنیم. من و شما که زمامدار و مدیر هستیم و ادارهی امور مالی و صنعتی و کشاورزی کشور دست ماست - یعنی گلوگاههای فعال کشور دست من و شماست - باید خود را کنترل کنیم. فقط شخص خود ما نیستیم؛ ما یعنی مجموعه. شما، یعنی شما و معاونان و مدیران و مسؤولانِ اثرگذارتان. البته ممکن است کسی در گوشهیی و در سطوح خیلی پایین خطایی بکند که قابل کنترل و پیشگیری و پیشبینی نباشد؛ آن بحث دیگری است؛ اما مجموعهیی که شما مدیر و رئیس و وزیر آن هستید، باید این خصوصیات را داشته باشد.
امام خامنه ای ۱۳۸۳/۰۸/۲۰
بیانات در دیدار رئیسجمهور و اعضای هیأت دولت