رزق کریم (مسائل اقتصادی)

?اگر ایران بخواهد از اقتصاد جهانی استفاده‌ی لازم را ببرد، باید بداند اقتصاد جهانی مانند اقیانوسی پر از در و گوهر است، اما در جای‌جای این اقیانوس گرداب‌هایی است که هرکدام به‌تنهایی می‌توانند شناگران ناتوان را در خود غرق کنند.

?انحصارگران موجود در اقتصاد جهانی، که داعیه‌دار رهبری جهان هستند، عمدتاً منافع خودشان را در شکل‌دهی اقتصاد جامعه‌ی جهانی مدنظر قرار داده‌اند و از شرایط انحصاری که در اقتصاد جهانی وجود دارد، منافع بسیار قابل‌ توجهی را نصیب خود ساخته‌اند.

?قیمت‌گذاری ناعادلانه برای خدمات فنی، مهندسی و کارشناسی، تحمیل پروژه‌های سرمایه‌گذاری غیرلازم، ولی به‌ظاهر موجه و علمی، ناتوان‌سازی اقتصاد ملی از طریق افزایش بیش‌ازحد سرمایه‌های خارجی بدون انتقال فناوری و گسترش غیرضرور کالاهای وارداتی با وجود کالاهای باکیفیت داخلی، جلوگیری از ورود سرمایه‌های خارجی در مواردی که تأمین آن به‌عنوان ‌مثال از طریق بانک جهانی واقعاً مورد نیاز است، دست‌کاری بازار بین‌المللی نفت از طریق حاکمیت بر بازارهای سرمایه‌ی بین‌المللی به‌طوری‌که باعث می‌شوند نفت ۱۴۰دلاری به سطح ۴۰ دلار در هر بشکه کاهش یابد (که این کاهش به‌هیج‌وجه توجیهی در نظام عرضه و تقاضا ندارد)، از جمله شرایطی است که انحصارگران بین‌المللی به سایر کشور‌ها تحمیل می‌کنند.

?از طرفی در فضای اقتصاد جهانی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تأمین سرمایه‌ی متعددی وجود دارند که مایل به سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران هستند و انگیزه‌ی کافی و لازم برای حضور آن‌ها در عرصه‌های مختلف سرمایه‌گذاری وجود دارد، اما به‌دلیل محدودیت‌های مستقیم و غیرمستقیم، این امکان برای آن‌ها وجود ندارد.

?نکته‌ی جالبی که در این زمینه وجود دارد این است که اگر کشور در تأمین برخی از نیاز‌های خود در زمینه‌ی کالا و خدمات و سرمایه‌گذاری از طریق واردات توانسته موفق عمل کند، دلیلی بر حسن‌نیت اقتصاد جامعه‌ی جهانی به‌خصوص آمریکا نیست. نگاهی دقیق‌تر و کارشناسی‌تر به ما نشان می‌دهد بخشی از این موارد، استقلال اقتصادی کشور را مورد هجمه قرار داده‌اند. برای مثال، اجازه‌ی واردات نهاده‌ها و تجهیزات کم‌کیفیت، دال بر از بین بردن سرمایه‌ی انسانی و ایجاد انحراف در ذهن مصرف‌کننده نسبت به تولیدات داخلی است. لذا اقتصاد جامعه‌ی جهانی این امر را می‌پذیرد و مانع‌تراشی نمی‌کند، ولی نسبت به واردات هر نوع فناوری باکیفیت جبهه‌گیری می‌کند. همچنین واردات برخی از مظاهر توسعه، مثلاً فروش هواپیماها یا ماشین‌های جدیدتر و به‌روزتر، به‌دلیل آنکه بدون انتقال فناوری‌های آنان صورت می‌گیرد، هیچ‌گاه با مخالفت غرب مواجه نمی‌شود، اما این‌ها را نمی‌توان دلیل بر توسعه‌یافتگی یا کنار گذاشتن دشمنی دشمنان با ما دانست.

?دکتر صادقی، رئیس دانشکده‌ی اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع)