اصلی که می‌تواند تعادل جامعه را حفظ کند
علی علیه السلام می‌فرماید: «العدل یضع الامور فی مواضعها.»
یعنی عدل، جریانها را در مجرای طبیعی خود قرار می‌دهد. عدالت این است که استحقاق‌های طبیعی و واقعی را در نظر گرفته و به هرکس مطابق با استعدادهایش و لیاقتش کاری داده می‌شود.
جای دیگر علی علیه‌السلام می‌فرماید: «عدالت، قانونی است عام و مدیر و مدبری است کلی و شامل که همه اجتماع را در برمی گیرد و بزرگراهی است که همه باید از آن بروند.» (حکمت 437)
از نظر علی علیه السلام آن اصلی که می‌تواند تعادل جامعه را حفظ کند و همه را راضی نگه دارد و به پیکر اجتماع، سلامت عطا کند و به روح اجتماع آرامش بدهد عدالت است. عدالت بزرگراهی است عمومی که همه را می‌تواند در خود بگنجاند و بدون مشکلی عبور دهد. اما ظلم و جور، کوره راهی است که حتی فرد ستمگر را به مقصد نمی رساند.
علی علیه السلام می‌فرماید: همانا در عدالت گنجایشی خاص است، عدالت می‌تواند همه را در برگیرد و در خود جای دهد و آن کس که بیمار است اندامش آماس کرده در عدالت نمی‌گنجد، باید بداند که جایگاه ظلم و جور، تنگتر است»
(خطبه 15)
یعنی عدالت چیزی است که می‌توان به آن به عنوان یک رمز، ایمان داشت و به حدود آن راضی و قانع بود. او عدالت را یک تکلیف و وظیفه الهی بلکه یک ناموس الهی می‌داند. هرگز راضی نیست که یک مسلمان آگاه به تعلیمات اسلامی، تماشاچی صحنه‌های تبعیض و بی‌عدالتی باشد. (سیری در نهج البلاغه؛ مرتضی مطهری)
پژوهشکده ی باقرالعلوم
