رزق کریم (مسائل اقتصادی)

آیت‌الله حائری شیرازی:

بعضی‌ها #زمینی را که سال‌ها پیش متری #یک_ریال خریده‌اند، پس از چندین سال متری #ده‌میلیون_تومان می‌فروشند. اگر شما نیز در این دنیا به‌اندازۀ یک ریال در راه خدا خرج کنید، در آخرت از شما به‌اندازۀ ده‌میلیون تومان خواهند خرید؛ اما اگر در این دنیا، ده‌میلیون تومان برای دنیا و نه برای خدا خرج کنید، در آخرت به‌اندازۀ یک ریال هم از شما نخواهند خرید!

برخی از کسانی که می‌دانند زمین روزی #گران می‌شود، فرش زیر پایشان را نیز می‌فروشند و زمین می‌خرند! بلکه خانه‌هایشان را نیز می‌فروشند و در خانه‌ای اجاره‌ای می‌نشینند تا زمینی بخرند! اینها برای دنیایشان این‌چنین می‌کنند؛ شما برای #آخرت خود چه‌ می‌کنید؟!

بعضی‌ها هرچه دارند، می‌فروشند تا آخرت را با آن بخرند؛ شهیدان این‌گونه‌اند. گاهی کسی می‌گوید که با چشمم آنجا را می‌خرم؛ این چشم را در راه خدا می‌دهم و آنجا چشمِ باقی می‌گیرم. شیطان به انسان می‌گوید: «نه، نکن! حیف تو و جوانی تو نیست؟!»

در #جوانی، این‌گونه وسوسه می‌کند. وقتی هم که انسان #پیر شد، شیطان می‌گوید: «حالا دیگر به چه درد می‌خورد که به‌سوی خدا بروی؟! آن موقع که نیرو داشتی، خرجش نکردی! اکنون چه داری که بخواهی خرج کنی؟!» این پیر می‌گوید: «باشد؛ من می‌خواهم این #ته‌مانده‌اش را بدهم؛ آن مقدارش را هم اشتباه کردم که صرف دنیا کردم. می‌خواهم این اندک چیزی را که مانده بدهم». خدا نیز از او می‌پذیرد.

آیت‌الله حائری شیرازی رحمة الله علیه:

جورچین‌هایی برای بازی بچه‌ها ساخته‌اند که از پانزده قطعه تشکیل می‌شود؛ اما شانزده خانه دارد؛ یعنی یک خانۀ آن خالی است. به سبب خالی بودن همین یک خانه است که قطعۀ شمارۀ یک می‌تواند خود را از جایگاه یکم به آخرین جایگاه، یعنی خانه شانزدهم برساند. حال اگر این خانه خالی نبود، چه می‌شد؟ آیا جز این بود که قطعۀ شمارۀ یک برای همیشه در جایگاه یکم می‌ماند و هیچ حرکتی از خود نشان نمی‌داد؟
آنچه را که شما در زندگیتان به فقر و نداری تعبیر می‌کنید نیز دقیقاً شبیه همان یک خانۀ خالی است که موجب حرکت، رشد و ارتقای انسان می‌شود.

مشروعیت من و شما وابسته به مبارزه با فساد، تبعیض و نیز عدالت‌خواهی است. این، پایه مشروعیت ماست. الان درباره مشروعیت حرفهای زیادی زده میشود، بنده هم از این حرفها بلدم؛ اما حقیقت قضیه این است که اگر ما دنبال عدالت نباشیم، حقیقتاً من که این‌جا نشسته‌ام، وجودم نامشروع خواهد بود؛

یعنی هرچه اختیار دارم و هرچه تصرّف کنم، تصرّف نامشروع خواهد بود؛ دیگران هم همین‌طور. ما برای عدالت و رفع تبعیض آمده‌ایم. ما آمده‌ایم جامعه را از مواهب الهی خودش - که مهمترین مواهب الهی در عدالت وجود دارد - و همچنین مواهب اخلاقی و معنوی برخوردار کنیم. البته معنای این حرف این نیست که ما از زندگی دنیایىِ مردم غفلت کنیم؛ نخیر، مگر میشود؟

اصلاً آخرت بدون دنیا نمیشود و امکان ندارد که انسان بخواهد به آن مواهب معنوی برسد و دنیای ویرانی هم داشته باشد. این کار، دلایل واضحی دارد که نمیخواهم آنها را تکرار کنم - مطالبی است که هم شما میدانید، هم من - باید دنیا را آباد کنیم و این کارها همه آباد کردن دنیاست؛

اما دنیای آبادِ دور از عدالت و دور از معنویت به درد نمیخورد. گیرم که رشدمان - به تعبیر غلط که گفته میشود نرخ رشد - آمد بالا و فرض بفرمایید درآمد سرانه‌مان دو برابر و سه برابر شد؛ اما عدالت در جامعه نبود؛ یعنی عمده این درآمد به یک بخش محدودی رسید و بخش عظیمی از مردم، محروم و گرسنه ماندند.

این، کاری نیست که ما باید انجام دهیم؛ این، آن تکلیفی نیست که ما برعهده داریم. تکلیف ما این است که عدالت را در جامعه مستقر کنیم و این هم جز با مبارزه علیه فساد و افزون‌طلبی انسانهای مفتخوار و سوءاستفاده‌کن امکان‌پذیر نیست. بخشی از کار عدالت این‌جا تنظیم میشود.

امام خامنه ای ۱۳۸۲/۶/۵

فعالیت اقتصادی و کار اقتصادی و تلاش اقتصادی حتماً باید با شاخص و شاقول عدالت باشد. بدون عدالت هر تلاش اقتصادی به ضرر منتهی خواهد شد. عدالت هم معنایش این نیست که ما سرمایه‌گذاری نکنیم یا به سرمایه‌گذار اجازه‌ی سرمایه‌گذاری ندهیم. این تصورات غلطِ آن افرادی است که آن روز خودشان را طرفدار عدالت معرفی میکردند. نه، کارآفرینی هم یک خیر است، یک عبادت است، یک کار بزرگ است که باید انجام بگیرد. مسئله، صحیح مدیریت کردن این مجموعه است. مدیریتهای کشوری، مدیریتهای دولتی چه در بخش تقنین، چه در بخش اجراء، چه در بخش قضا، بایستی مدیریت کنند تا تجاوز از حق انجام نگیرد؛ تجاوز از حقوق انجام نگیرد؛ تعرض به یکدیگر انجام نگیرد؛ این کاروان با همه‌ی اجزای خودش ان‌شاءالله به پیش برود.

امام خامنه ای ۱۳۸۷/۲/۱۴

امام خامنه ای:
ما هنوز تا یک جامعه‌ی کاملاً اسلامی که نیک‌بختی دنیا و آخرت مردم را به‌طور کامل تأمین کند و تباهی و کجروی و ظلم و انحطاط را ریشه‌کن سازد، فاصله‌ی زیادی داریم. این فاصله، باید با همت مردم و تلاش مسؤولان طی شود… مساجد به‌عنوان پایگاه‌های معنویت و تزکیه و هدایت، روزبه‌روز گرم‌تر و پررونق‌تر شود و نشان ایمان و عمل و اخلاق اسلامی، در گوشه و کنار جامعه، از جمله در مراکز دولتی و ادارات و دانشگاه‌ها، همه را به پیروی از تعالیم نورانی قرآن تشویق نماید. کتاب خدا در میان مردم حضور واقعی بیابد و آموختن و تدبر و تعمق در آن، برای همه- به‌خصوص جوانان و نوجوانان- امری رایج و دایر گردد. در این مورد، مسؤولیت علما و آگاهان و نویسندگان و گویندگان و رسانه‌های عمومی، بسی مهم و خطیر است.

فوری‌ترین هدف تشکیل نظام اسلامی، استقرار عدالت اجتماعی و قسط اسلامی است. قیام پیامبران خدا و نزول کتاب و میزان الهی، برای همین بود که مردم از فشار ظلم و تبعیض و تحمیل نجات یافته، در سایه‌ی قسط و عدل زندگی کنند و در پرتو آن نظام عادلانه، به کمالات انسانی نایل آیند.

دعوت به نظام اسلامی، منهای اعتقادی راسخ و عملی پیگیر در راه عدالت اجتماعی، دعوتی ناقص، بلکه غلط و دروغ است و هر نظامی هرچند با آرایش اسلامی، اگر تأمین قسط و عدل و نجات ضعفا و محرومین، در سرلوحه‌ی برنامه‌های آن نباشد، غیراسلامی و منافقانه است.

از همین‌جاست که ادعای سلاطین و حکامی که با وجود داعیه‌ی مسلمانی و شعار پیروی از قرآن، راه دیگر جباران را پیموده و فاصله‌ی فقیر و غنی را بیشتر کرده و خود در صف اغنیا قرار گرفته و از درد فقرا و پابرهنگان غافل مانده‌اند، چه در تاریخ و چه در زمان حاضر، همواره از سوی هوشمندان آشنا به معارف قرآن و اسلام، مردود دانسته شده است.

پیام به مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره) - 10/03/1369